η αφύπνιση τού κυρίου φίνεγκαν

.

.

.

.

   bullskit. bullskid. bullshowit. bullsayit. αυτό τό βιβλίο εγώ όταν τό λέω από μέσα μου (για να συνεννοηθώ με τήν εαυτή μου) τό λέω φιννεγκοαγρύπνια ή φιννεγκογκρίνια {και τά δύο ταυτόχρονα και να σκεπάζουνε τό ’να τ’ άλλο, συμφωνικώς, φωνηεντικώς και χιαστί} κι όταν τό λέω απέξω μου για να συνεννοηθώ με κάναν άλλον τό λέω «η αφύπνιση τού φίννεγκαν» (ή «η αγρύπνια τού φίννεγκαν», αδιακρίτως, και χωρίς πολλές–πολλές εξηγήσεις) αλλά μπορεί εξάλλου να είναι και «τό ξύπνημα τού φίννεγκαν», γιατί η λέξη που διάλεξε ο τζόϋς έχει όλες αυτές τίς σημασίες μαζί {και ίσως και άλλες πολλές, και ακριβώς για να υπάρχουν όλες αυτές οι σημασίες έβαλε ο άνθρωπος τή λέξη στον τίτλο}

   δεν πιστεύω ότι αυτό τό βιβλίο εξάλλου μεταφράζεται ((για να πω τήν αλήθεια η μετάφραση γενικά κατά τή γνώμη μου είναι ένα πράγμα μάλλον αδύνατο – μετάφραση έργων τέχνης δηλαδή εννοώ, τά επιστημονικά φυσικά μεταφράζονται) άσε που αν δοκιμάσεις να τήν κάνεις πρέπει πρώτα να κοιτάξεις να βεβαιωθείς ότι είσαι και καλός ηθοποιός – : πρέπει να μπεις δηλαδή στο πετσί τού άλλου όχι μόνο για όση ώρα γράφει, αλλά και ως κατάσταση διαρκείας – για όλη του τή ζωή εννοώ) πάντως καλά–καλά αυτό τό βιβλίο ούτε και διαβάζεται (εγώ τό διαβάζω κατά καιρούς μέσες–άκρες αλλά βαριέμαι να τό διαβάσω με τή σειρά – έχω πάντως τό θράσος να μεταφράζω τά κομμάτια του που μ’ αρέσουνε)

   πιστεύω όμως ότι ούτε και ο τζόϋς δεν τό διάβαζε καλά–καλά όταν τό ’γραφε – και μάλιστα επιπλέον πιστεύω ότι σκυλοβαριόταν όταν τό ’γραφε (όχι επειδή τού πήρε δεκάξι χρόνια να τελειώσει, αυτά συμβαίνουν στη λογοτεχνία (βλέπεις δεν είναι η τέχνη αυτό που έχει περάσει τά τελευταία χρόνια ως κανονική διαδικασία, χρηματιστηρίου δηλαδής, να γράφεις αρλούμπες να στις βγάζει ο εκδότης, να τίς πουλάτε, και να πάτε μετά και οι δυο στην τιμή και τήν υπόληψή σας) ο τζόϋς απλώς πιστεύω εγώ ότι δεν είχε πια καθόλου κέφι, και έτσι έφτιαξε ένα κέφι βεβιασμένο, κι ύστερα έπεισε και τόν εαυτό του ότι μαζεύοντας εξυπνάδες και καλαμπούρια δεξιά–αριστερά έκανε τή δουλειά του) διότι ως γνωστόν διήνυε μια απαίσια περίοδο στη ζωή του, όπου ήταν κουρασμένος μισότυφλος και μονίμως μεθυσμένος. Εξαυτού νομίζω πως μπορείς να δεις περίφημα και τά κομμάτια που γράφει όταν μισοκοιμάται (δηλαδή όταν μοντάρει τά καλαμπούρια που άλλοι τού μαζεύανε) και εν συνεχεία τά κομμάτια που γράφει όταν ξυπνάει τινάζεται απότομα και θυμάται τήν υπόθεση (θυμάται δηλαδή λίγον από κείνον τόν ερωτικό εαυτό – στό πορτραίτο τού καλλιτέχνη ως νέου, τό «cranly’s arm, his arm» ας πούμε, ή τό «έκανε μια κίνηση όπως τής μιλούσε σαν να πετούσε ρεβύθια πίσω απ’ τήν πλάτη του») – γι’ αυτό και μπορεί κανείς να πει περίφημα ότι ισχύει για τό finnegans wake ό,τι είχε πει ο σταντάλ ότι ίσχυε για τήν εισαγωγή τού don giovanni που ο μότσαρτ τήν έγραψε σε μια νύχτα ξαγρύπνιας {αγρύπνιας – τήν άλλη μέρα είχε πρεμιέρα η όπερα και δεν είχε γράψει τήν εισαγωγή ακόμα} τουτέστιν μισοκοιμισμένος : ότι ακούς μ’ άλλα λόγια θαυμάσια τά κομμάτια που έγραψε κοιμισμένος και ακούς μετά επίσης και τό πότε ήταν που ξυπνούσε απότομα και ξανάρχιζε, με λίγο παραπάνω κέφι τέλος πάντων –

.

.

   τώρα όμως είδα (και γι’ αυτό διακόπτω μετά τσαντίλας τήν καλοκαιρινή διακοπή) ότι σύντομα πρόκειται να έχουμε ενδομπουρδογλωσσικές ξιπασιές : «η αγρύπνια τών φίνεγκαν» σε μετάφραση τού κυρίου ελευθέριου ανευλαβή – δεν τήν έχω διαβάσει διότι δεν έχει εκδοθεί ακόμα, αλλά γράφουν γι αυτήν πριν εκδοθεί, όπως συνηθίζεται στις εξαιρετικές περιπτώσεις –

   να πει κάποιος τού κυρίου μεταφραστή λοιπόν ότι στην αγγλική (δηλαδή τή (θέλοντας και μη, και κυρίως μή θέλοντας) γλώσσα τού τζόϋς) η γενική πληθυντικού δεν στερείται παντελώς αποστρόφου : τό απόστροφο μπαίνει απλώς όχι πριν τό σίγμα αλλά μετά τό σίγμα (ελληνιστί εντάξει τό ες) – συνεπώς αν επιθυμούσε διακαώς τόν πληθυντικό ο τζόϋς δεν θα αφαιρούσε καθολοκληρίαν τό απόστροφο αλλά θα ’γραφε finnegans’ wake

   ας αφήσουμε τό ότι, αν πάρουμε στα σοβαρά τήν ντε και καλά επιθυμία τού μεταφραστή να μάς πείσει ότι υπήρξε ντε και καλά επιθυμία τού τζόϋς να περιοριστούμε σε κείνη τή μπαλάντα (στην οποία στηρίζει τήν αυθαιρεσία τού πληθυντικού), τό βιβλίο θα ’πρεπε να λέγεται «μοιρολόϊ για τόν φίννεγκαν» και «φιννεγκοξαγρύπνια» ή «φιννεγκοανάσταση»

   τό ζήτημα είναι όμως βασικά απλό : ο τζόϋς δείχνει ειδικά σ’ αυτό τό έργο όλη του τήν περιφρόνηση για τή γλώσσα και τούς κανόνες της, και γι’ αυτό ακριβώς σβήνει παντελώς τό απόστροφο : όπως αν έγραφε στα ελληνικά θα υιοθετούσε (παντού ή ενμέρει) τό ατονικό να πούμε ή και τή φωνητική γραφή ή και τό λατινικό αλφάβητο : αφενός δηλαδή τσαντίζεται με τούς κανόνες (τής αγγλικής ως ιρλανδός – αν έγραφε στα ελληνικά θα τσαντιζόταν με τούς κανόνες τής ελληνικής, ως αντιέλλην που θα ένιωθε και υποέλλην) και τό ότι ως ιρλανδός απόκτησε μια καθυστερημένη μανία για τά ελληνικά δεν αλλάζει φυσικά τίποτα : τήν απόκτησε τήν εκτίμηση για μια γλώσσα που δεν ήταν η γλώσσα του – και τήν οποία επιπλέον αρνήθηκε πεισματικά να μάθει στο πανεπιστήμιο καθώς τού τό πρότεινε ο μπαμπάς του με τόν οποίο είχε κόντρα : κι ύστερα μετάνιωσε κι έτρεχε να μάθει κουτσοελληνικά από τούς διάφορους εμπόρους που συναντούσε : με τήν ίδια έννοια κουτσοέμαθε και τόν όμηρο, γι’ αυτό – όσο και να χτυπιώνται (κι αυτός και η περιχαρής παγκοσμίως κριτική του) σχέση μεγάλη με τήν οδύσσεια δεν έχει ο «οδυσσέας» – αν έλεγε τό βιβλίο «μπλουμ» θα ήταν πιο εντάξει δηλαδή – τόσο με τόν εαυτό του όσο και με τό βιβλίο : αλλά, βλέπεις, ήθελε σώνει και καλά έστω και καθυστερημένα να βρει μια σχέση με τά ελληνικά, και να καταργήσει δηλαδή κείνη τήν κόντρα με τόν μπαμπά του –. Τήν τσαντίλα του συνεπώς αυτή τή βγάζει ειδικά στον «φίννεγκαν», και μπορεί βέβαια να παίζει σε κάποιο επίπεδο και με τή δισημία ενικού–πληθυντικού, αλλά είναι άλλο αυτό και άλλο αυτό που κάνει ο ευλαβής κύριος με τόν τίτλο στα ελληνικά : μάλλον απλώς για να πάει κι αυτός κόντρα σε όσα έχω (εγώ) συνηθίσει

   : όπως ακριβώς δηλαδή έκανε και ο κύριος καψάσκης (άλλος ευσεβής μεταφραστής αυτός) που πήγε να κανονίσει τόν «οδυσσέα» και ονόμασε τόν στήβεν δαίδαλο (δηλαδή έτσι τόν ξέραμε εμείς, και από τήν (ανώνυμη (τί σεμνότητα!) αλλά και υπέροχη, πιθανώς κιόλας επειδή τή διάβασα τόσο μικρή) μετάφραση τού «πορτραίτου» στο «γαλαξία», και από όλες τίς μεταγενέστερες, αλλά κυρίως και επειδή εκεί πάει τ’ αυτί μας – έτσι να τ’ ακούμε και να τό λέμε εμείς τό stephen dedalus : δαίδαλος, και όχι άκου εκεί βλαχοχωριατιές «στήβεν ντένταλους»)

   : και επιπλέον αυτή είναι ακριβώς και μια άλλη απόδειξη για τήν ασεβέστατη διάθεση τού τζόϋς να πηδάει γλωσσικούς κανόνες (εδώ κατευθείαν σχεδόν στα ελληνικά : τά οποία – μεταγραφόμενα στην λατινική και λοιπή ενδοευρωπαϊκή παράδοση – έχουν τόν δαίδαλο ως daedalus) : αν ήθελε συνεπώς κάποιος έλλην μεταφραστής να μεταφράσει και σ’ αυτήν τήν περίπτωση πιστά αν και όχι αναγκαστικά ωραία τόν τζόϋς, θα ’γραφε τό όνομα τού στήβεν ως «δέδαλος»… Έτσι μόνο θα ήταν συνεπέστερος και με τόν τζόϋς και με τά ελληνικά του

.

 

.

   για να κάνω μια μικρή παρέκβαση (στερνικού τύπου) : στον στήβεν δαίδαλο βρίσκεται εξάλλου ουσιαστικά ολόκληρος ο τζόϋς, και όχι στον μπλουμ : κατά τήν καθόλου ταπεινή μου γνώμη δηλαδή (δεδομένου ότι τόν οδυσσέα τόν περιτριγυρίζω μέσες άκρες και τόν βαριέμαι επίσης – κι αν ο φώκνερ είπε στη γυναίκα του try again όταν τού ανακοίνωσε κείνη, σ’ ένα αεροπλάνο μέσα αν θυμάμαι καλά, ότι τό διάβασε τό βιβλίο αλλά δεν κατάλαβε τίποτα, αυτός έχει μια δικαιολογία που δεν βαρέθηκε να τό διαβάσει : στο κάτω–κάτω ήταν γραμμένο στη γλώσσα του και ήταν ακόμα τό βιβλίο καινούργιο και δεν τού ’χε κάτσει ο μύθος στο κεφάλι και στο σβέρκο όπως σήμερα) αν έχει μια γοητεία λοιπόν για μένα ο «οδυσσέας», τήν έχει στην αρχή, εκεί που συνεχίζει τήν υποερωτική σχέση τού δαίδαλου με τόν κράνλυ – η οποία έχει ξεκινήσει όπως είπαμε από τό πορτραίτο – μετά όμως ο ιρλανδός μας μπλέκει με τή μανία του για τόν γηραιότερο (που θέλει σώνει και καλά να τόν κάνει και οδυσσέα, που δεν γίνεται με τίποτα : ο (αρχαίος) οδυσσέας έχει στο μυαλό του δηλαδή μοναχά τήν περιουσία του και τήν ιδιοκτησία του (αν δεν πείθω εγώ πείθει ο χορκχάϊμερ, μεγάλο στήριγμα) ο αρχαίος οδυσσέας είναι επομένως ξεκάθαρα, ως πρόγονος τού ένδοξου και σημερινού αστού εντελώς αντιερωτικός : δεν ψάχνει σαν τόν μπλουμ ούτε να βρει να διασκεδάσει να πιει ή να κάνει μπανιστήρι, ούτε τή γυναίκα του νοσταλγεί για τό κρεβάτι της – άσε που η γυναίκα τού μπλουμ και θα έχει τόν τελευταίο λόγο και θα είναι και ερωτική τού λόγου της : καμία σχέση δηλαδή με πηνελόπες (μάλλον θα ’λεγε κανείς ότι η μόλλυ έχει σχέση με τίς δούλες της – που λόγω τού ότι διατήρησαν τόν ερωτισμό τους όσον καιρό κράτησε η «οδύσσεια» τού αφεντικού τους, τό αφεντικό γυρίζοντας τούς έκοψε τό κεφάλι) : και κάτι που ξεφεύγει συνήθως από τούς «κριτικούς» είναι ότι η τελευταία πολυλογία τής μόλλυς με τά αλλεπάλληλα ναι παραπέμπει * στους, όπως τουλάχιστον καθιερώθηκαν απ’ τήν αντρική μυθολογία στα αγγλοσαξονικά, γυναικείους οργασμούς – και παρ’ όλ’ αυτά δεν τό ’χω ακούσει εγώ αλλιώς να ερμηνεύεται αυτό παρά μόνο ως τή (συμβατική και μισογύνικη) αντίληψη για τήν γυναίκα που «συγκατανεύει» διαρκώς και υπογείως, ακόμα και στις απιστίες της ηττημένη – ο τζόϋς είχε δηλαδή σε μεγαλύτερη υπόληψη τόν ερωτισμό τών γυναικών απ’ ό,τι οι «κριτικοί» του – εγώ έτσι πιστεύω, μολονότι τά διάφορα ναι στο κρεβάτι τών αγγλοσαξονισσών ποτέ δεν τά κατάλαβα – ο τζόϋς πάντως τό δένει επίσης επιδέξια (τί διάολο, σ’ αυτές τίς δεξιότητες ήταν ασύγκριτος) αυτό τό «ναι» τής μόλλυς και με τό ναι που λένε στην εκκλησία τά ζευγάρια, επίσης αγγλοσαξονικά : όπως δένει περίφημα και τήν ίδια τή bloomsday με τόν ερωτισμό τής μόλλυς, καθώς η μέρα δεν θα κρατούσε τόσο πολύ αν δεν ήταν αναγκασμένος ο μπλουμ να φύγει από τό σπίτι και να τό αφήσει στη γυναίκα του για να συναντηθεί εκεί, όπως τού ’χε ζητήσει απαιτήσει ή απειλήσει, με τόν εραστή της)

   μπλουμ λοιπόν είναι ο ήρωας, και καλά θα έκανε ο ιρλανδός μας να ονόμαζε τό βιβλίο του έτσι : θα ήταν πιο ειλικρινές κατά τή γνώμη μου. (Και επειδή ο χρόνος είναι όντως κριτής μέγιστος που όλα τά διορθώνει, ως bloomsday έχει μείνει στην κοινή συνείδηση η μέρα του, και όχι ως ulyssesday.) Εξάλλου τό να παραπέμψει ο ίδιος ο συγγραφέας από τόν τίτλο κιόλας στην (ομηρική) οδύσσεια τό βρίσκω και βιαστικό και κακόγουστο – νά κάτι που δεν θα τού συγχωρούνταν σε καμία περίπτωση ας πούμε αν έγραφε στα ελληνικά (καλά, τότε δεν θα τού συχωρούνταν απολύτως τίποτα!) Ας παράπεμπε τουλάχιστον σ’ έναν κοντινότερό του λογοτεχνικό μύθο, τόν beowulf να πούμε, ή τόν κύριο shandy – τού sterne που προανάφερα – ο οποίος είναι άλλωστε και ο πρόγονός του από κάθε άποψη (και τόν οποίο ακριβώς (στον φίννεγκαν) ίσως θέλοντας να ισορροπήσει αυτή τήν αδικία βιάζεται να τόν αναφέρει απ’ τήν αρχή–αρχή κιόλας) : Sir Tristram, violer d’ amores : 3^η σειρά απ’ τήν αρχή στην έκδοση faber που ’χω γω – αλλού μπορεί να ’ναι και στη 2^η , ξέρω γω;

.

.

   όχι μόνο γιατί είναι κι οι δυο ιρλανδοί κι όχι μόνο γιατί τό καταλυτικό χιούμορ τού στερν πάνω και στα ήθη και στη γλώσσα αποτέλεσε βασικό στήριγμα έκτοτε για οποιονδήποτε (στον κόσμο) έκανε πεζογραφία, αλλά και για έναν πολύ πιο εσωτερικό λόγο : τήν ίδια τή λογική τής αφήγησης, η οποία με τόν στερν διαλύεται συστηματικά στα εξ ών συνετέθη, και συνιστά μια γνησιότερη πρωτοτυπότερη και προγενέστερη βέβαια τού τζόϋς τομή (τί τομή : τσεκουροπελέκωμα) στην ιστορία τής αφήγησης : άσε που ο στερν στον «τρίστραμ σάντυ» κάνει αυτό που δεν τόλμησε να κάνει ο τζόϋς : να παραπέμψει δηλαδή ακριβώς σ’ έναν αγγλοσαξονικό μύθο, όχι τόν μπέογουλφ μεν, τόν τριστάνο δε – αφενός, και αφετέρου να διαλύσει τή δομή τού «κλασικού» μυθιστορήματος όχι με βάση τόν χρόνο αλλά με βάση τή μνήμη και τά δικά της ψυχολογικά βίτσια, κάτι απείρως και πιο καίριο και πιο μοντέρνο και πιο δύσκολο κατά τή γνώμη μου : δηλαδή εντάξει, ωραίο τό να συμβαίνει ένα τεραστίων διαστάσεων μυθιστόρημα μέσα σε μια μόνο μέρα, αλλά εξαιρετικά ωραιότερο και πονηρότερο να διασπώνται όλα, και χρόνος και τόποι και επεισόδια, με μόνο μέτρο τά κέφια τού ομιλητή και τίς αναμνήσεις του κάθε φορά – τούς συνειρμούς του δηλαδή ανάλογα με τό συμφέρον του : υπάρχει νεωτερικότερη αντίληψη απ’ αυτήν, άμα τό δούμε έτσι; (μέχρι και ο προυστ προβλέπεται – αφαιρουμένου τού χιούμορ)

   ας αφήσουμε που υπάρχει προϊστορία και σ’ όλ’ αυτά, ασφαλώς : αν θέλουμε να ’μαστε ακριβείς και ακριβοδίκαιοι δηλαδή, η ληξιαρχική πράξη γέννησης τού νεωτερικού, τού βέβηλου, τού αγνοώντας τούς κανόνες, τού κάνοντας τούς κανόνες απ’ τήν αρχή, σαν να μην υπήρχε προηγουμένως τίποτα, στην πεζογραφία βρίσκεται στον δάντη, και μόνο στον δάντη : με τήν vita nova του, εκεί όπου όλα διασπώνται κι όπου τίποτα δεν ακολουθεί κανένα αφηγηματικό προηγούμενο πάρεξ μόνο τή μανία και τό πάθος και τή μνήμη, και ό,τι ακολουθεί τόν θάνατο που καταγράφει και συνιστά τήν αφήγηση, και ό,τι δεν είναι η υπόθεση τού έργου αλλά η παράθεση τών γραφτών που θα οδηγήσουν σ’ αυτήν, και η κριτική τους απ’ τόν ίδιο τόν durante, και οι ιστορίες τής κρίσης του και τών λιποθυμιών του, και τής ανάλυσής του τών διαρκών παραισθήσεων

   για να συνεχίσω όμως τή στερνική παρέκβαση με κάποια σχετική συνέπεια, τόν δάντη ακολουθεί ασφαλώς ο θερβάντες, τόν θερβάντες ακολουθεί ασφαλώς ο στερν, τούς πάντες ακολουθεί ασφαλέστατα ο σταντάλ – είχε δηλαδή πολλά σκαλοπάτια για να πατήσει πάνω τους ο κύριος τζόϋς : μόνο τόν όμηρο δεν είχε, γιατί, αν αυτός (αυτός; όποιος κι αν ήταν ο τελικός συμπιλητής τών ποιημάτων τέλος πάντων) έχει σίγουρα στην οδύσσεια απίστευτα αφηγηματικά κόλπα, τίποτ’ απ’ αυτά όμως δεν μιμείται ούτε ακολουθεί, ούτε προσπαθεί ν’ ακολουθήσει τέλος πάντων ο τζόϋς – ο τζόϋς δεν τήν ξέρει καλά τήν οδύσσεια : (γιατί είπαμε, δεν έμαθε τά ελληνικά εξαιτίας τού μπαμπά του) : και αυτό που ακολουθεί είναι μάλλον μια εντελώς επιφανειακή, μαζικής κουλτούρας αντίληψη περί τού οδυσσέα, ανακριβής και επιφανειακή – και ακόμα (όπως ξανάπα) και βιαστική και πρόχειρη (ούτε καν τόν αριθμό 24 δεν φρόντισε ν’ ακολουθήσει για τά κεφάλαια – κι αν ήθελε εδώ να πηδήξει τά ελληνικά αλφάβητα και ν’ ακολουθήσει τά πάτρια, ας τά ’κανε 26 (τόσες θα ’ταν οι ραψωδίες αν ο όμηρος έγραφε δηλαδή αγγλικά), τό 18 πάντως δείχνει απλώς βιασύνη και προχειρότητα)

   προσωπικά, επειδή ακριβώς τήν πρωτοπορία τήν έχω σε μεγάλη υπόληψη, σιχαίνομαι απόλυτα τήν ιδέα ότι μέσα στην πρακτική τού μοντερνισμού χωράνε όλα επειδή απλώς έτσι μάς κάθεται : δεν είναι δηλαδή η πεζογραφία, ούτε η τέχνη γενικά, χώρος αυθαιρεσιών – και η ελευθερία διαχωρίζεται από τήν αυθαιρεσία διά ροπάλου, αλλά ας μην μπλέξουμε τώρα με τό τί είναι και τί δεν είναι πεζογραφία – : ας πούμε απλώς ότι στην κατασκευή ενός έργου όλα χωράνε φτάνει να δικαιολογούνται, και με εσωτερικά, όχι εξωτερικά στοιχεία : ειδάλλως οδηγούμαστε στη σημερινή αρλούμπα, και όσοι ενδιαφερόμαστε (για τήν πρωτοπορία that is) βλέπουμε με πολλή λύπη πού έχει καταλήξει : και δυστυχώς γι’ αυτήν τήν κατάληξη ειδικά στην πεζογραφία δεν είναι ανεύθυνες οι βιασύνες και οι προχειρότητες τού ώριμου κουρασμένου και βαριεστημένου τζόϋς

   εδώ όμως υπεισέρχεται και η ανάγκη (μου) να τού αναγνωρίσω ένα ελαφρυντικό ως προς τήν ονομασία τού «οδυσσέα» με τήν εξής έννοια : αυτό για τό οποίο ο τζόϋς είναι υποχρεωτικό να εκτιμηθεί γενικά (και αυτό για τό οποίο ούτως ή άλλως έχει τήν ευγνωμοσύνη μας) είναι για τήν τόλμη του να προχωρήσει τά παραδείγματα τών προηγουμένων στα άκρα : δεν εφεύρε τίποτα, αλλά υπερθεμάτισε : και μέσα σ’ αυτό τό πλαίσιο (και μόνο) μπορεί να δικαιολογηθεί η επιλογή ενός ονόματος για τόν μπλουμ, και για ολόκληρη τή μέρα του, που να παραπέμπει στην ομηρική «οδύσσεια» : μόνο αν τό δούμε δηλαδή ως παιδιάστικο πείσμα και χτύπημα τού ποδιού κάτω, και κακιασμένη πρόκληση για τήν κατεδάφιση ενός κανόνα : δεν έχει σημασία πόσο κρατάει τό ταξίδι, μπορεί να κρατήσει κι ένα δευτερόλεπτο – στα πλαίσια μιας πεζογραφικής παράδοσης όπου η «αξία τού χρόνου» ήταν ακόμα αρκετά κλασική αυτό έχει τήν αξία του : (παραμένει τελείως εκτός θέματος, παρατραβηγμένη και άστοχη, η προσπάθεια να ταυτιστούν τά κεφάλαια τού βιβλίου με τά «κεφάλαια» τού έπους – είπαμε, ούτε στον αριθμό δεν έπεσε μέσα ο τζόϋς : ίσως ακριβώς επειδή δεν είχε σπουδάσει, ξανάπαμε, τόν όμηρο και νόμιζε ότι οι αριθμοί του είναι ασήμαντοι)

   πάντως για να ξαναγυρίσω στους προπάτορες πριν κλείσω τήν παρέκβαση, ακόμα και η πεζογραφία τού bruno (που ο τζόϋς ευτυχώς τόν ξέρει) είναι γεμάτη κατεδαφιστικό χιούμορ, εξοργιστικό ταλέντο, και εξαυτού προαναγγελλόμενο θάνατο : και επειδή ο μπρούνο έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου στα ελληνικά (προσωπικά τόν ξέρω από κάτι γερμανικές μεταφράσεις, και ό,τι ξέρω συνιστά σίγουρα αντικείμενο μελέτης μιας ζωής – που δεν θα τήν κάνω όμως εγώ) τό μόνο που μπορώ να πω είναι ότι η ενγένει φιλοσοφία τού μπρούνο, παρέα με τήν σπαζαρχίδικη ενσωματωμένη της ειρωνεία (θυμάμαι τώρα ας πούμε τήν αρχή από τό «περί τών άπειρων κόσμων» που είναι γραμμένο σε διάλογο και αρχίζει έτσι ξεκαρδιστικά : «– Και πώς ξέρετε κύριε ότι οι κόσμοι είναι άπειροι; – Και πώς ξέρετε κύριε ότι δεν είναι;») δικαιολογεί απόλυτα αυτό που είπε (και πάλι) ο χορκχάϊμερ (και ούτε που θυμάμαι πού) : ότι ο λόγος που οι παπικοί φέρθηκαν επιεικέστερα στον γαλιλαίο, ήταν όχι τόσο γιατί αυτός έκανε πίσω ενώ ο μπρούνο επέμεινε, όσο γιατί δεν τούς ενοχλούσαν τόσο τά σκέτα μαθηματικά τού γαλιλαίου, ενώ τούς χτύπησε εξοργιστικό καμπανάκι η φιλοσοφία τού μπρούνο πίσω από τήν αστρονομία του (στην οποία σημειωτέον προηγήθηκε κιόλας τού γαλιλαίου – και χωρίς όργανα). Για τόν ίδιο λόγο προφανώς ο γαλιλαίος εξακολουθεί να είναι, στην περιρρέουσα θετικιστική συνθήκη τής σήμερον, δημοφιλέστερος (και γνωστότερος) τού τζορντάνο

   αλλά και ο έτερος μεγαλοογκόλιθος θερβάντες ακολουθεί αυτήν τήν παράδοση μη–παράδοσης κοροϊδεύοντάς μας με τήν «κλασική» του δήθεν αφήγηση η οποία διασπάται διαρκώς με τήν επαναφορά τού ίδιου σε πρώτο πλάνο και τήν επαναφορά επίσης σε πρώτο πλάνο αποσπασμάτων από τήν «κλασική» τότε, όποια είχε στη διάθεσή του, λογοτεχνία

   ο σταντάλ από τήν άλλη δεν αρνήθηκε ποτέ ότι είχε πάνω απ’ όλα δάσκαλό του τόν δάντη – κυρίως στο «περί έρωτος» όπου διαλύει κάθε μορφή μυθιστορηματικής και αφηγηματικής σύμβασης μιλώντας διαρκώς για τά δικά του και εντέλει μόνο τά δικά του –. Και για να τελειώνω με τίς ιστορικές αναδρομές ας πω ότι προϋπάρχει πάντως, στο λογοτεχνικό μαξιλάρι που ’χει στην πλάτη του αναπαυτικά ο τζόϋς, η περίφημη τζαίην ώστιν και δεν πρέπει να τήν ξεχνάμε : αυτήν κυρίως δεν πρέπει επουδενί να τήν ξεχάσουμε, καθώς ήταν επίσης και αγγλόφωνη : όμως ειδικά η θεία τζαίην έχει και μια επιπλέον ιδιομορφία που οφείλεται καθαρά στην ανηλεώς και αμετακλήτως γυναικεία της φύση : κατάλαβε δηλαδή πολύ νωρίς τήν εχθρότητα τού γύρω της χώρου : και η ειρωνεία που επιπλέει και κατακλύζει τό έργο της είναι εγκαίρως τιθασσευμένη και επεξεργασμένη – ναι, όσο κι αν φαίνεται για όσους τήν ξέρουν παράλογο, η πρώιμη τζαίην, η τζαίην ώστιν παιδί ήταν συνταρακτικότερα, εμφανέστερα και εξωτερικότερα, επιθετική : και μολονότι διατήρησε τήν κατεδαφιστική της ειρωνεία στο ώριμο έργο της, έμαθε να αποκρύπτει τίς κριτικές της τουλάχιστον για τήν ίδια τή λογοτεχνία : αυτές τίς κριτικές που κάνουν κάποια απ’ τά γραφτά τής παιδικής της ηλικίας εκπληκτικά απολαυστικά και απολύτως μοντέρνα, ακόμα και με τίς πιο συμβατικές έννοιες τής νεωτερικότητας : ακριβώς δηλαδή επειδή από μικρή (και από τίς αντιδράσεις τών αντρών τής οικογένειας – και είχε καμπόσους γύρω της) διαπίστωσε ότι τό ενδοσυγγραφικό της χιούμορ θα δυσκόλευε τήν επιβίωση τήν αποδοχή και εντέλει τήν έκδοση τών βιβλίων της : έτσι μόνο πολλούς αιώνες μετά τόν θάνατό της μπορούμε να απολαύσουμε τό γεγονός πως από παιδί είχε ήδη προλάβει να ειρωνευτεί τίς αντιφάσεις τής μετέπειτα πρωτοπορίας (τού θέατρου πιχι τού παράλογου – που θα εμφανιζόταν κάτι εκατοντάδες χρόνια αργότερα – θυμάμαι τώρα ένα θεατρικό της έργο που τό έγραψε γύρω στα 12 όπου τραβάει τόν παραλογισμό στα άκρα αφήνοντας τό «θέμα» τού έργου εντελώς στο σκοτάδι, αφού τό θέμα αποτελείται από ένα μυστικό τό οποίο, ως μυστικό, τό ψιθυρίζει στο αυτί ο ένας υποκριτής τού άλλου και τό κοινό μένει εντέλει με τήν απορία) – όπως εξάλλου πρόλαβε στο πρώτο της «ώριμο» μυθιστόρημα να ειρωνευτεί τή μαζική κουλτούρα τής εποχής (τά «αστυνομικά» τά «γοτθικά» τά δημοφιλή έργα μυστηρίου) με αποτέλεσμα να υποστεί τήν κακοήθη πονηριά κεινού τού εκδότη, ο οποίος φρόντισε να αγοράσει τά δικαιώματα τού βιβλίου της για να τό πνίξει και να τό κρατήσει μετά θαμμένο στο συρτάρι του, καθότι εξέδιδε τού λόγου του ακριβώς τέτοια έργα ( : όταν η τζαίην πέθανε, ο μόνος αδελφός που τήν αγαπούσε ξαναγόρασε από τόν εκδότη αυτόνα τό northanger abbey για να τό εκδόσει ο ίδιος – στη μεταθανάτια έκδοση έργων της μαζί με τό persuasion)

.

.

   για τήν ιστορία και τή δικαιοσύνη τού πράγματος πάντως, εδώ τώρα που τελειώνει αισίως η στερνική αυτή παρέκβαση, να μην ξεχάσω να πω ότι ο τζόϋς τόν μπρούνο ειδικά δεν τόν ξέχασε ποτέ : είναι ο μόνος εκ τών καλλιτεχνών τουλάχιστον που τόν θυμότανε, και όχι μόνο τόν έχει αναφέρει αλλά και επανέρχεται σ’ αυτόν – και δεν πιστεύω ότι αυτό οφείλεται στο ιησουίτικο σχολείο που τόν πήγανε και όπου θέλοντας και μη μπόρεσε να μισήσει εγκαίρως τήν εκκλησία – στο «πορτραίτο» μάς τά ’χει πει, και με τόν πιο έξοχο τρόπο – κλείνει η παρέκβαση

.

.

   ας επανέλθω λοιπόν εκεί που ξεκίνησα, τήν επερχόμενη έκδοση μιας μετάφρασης τού φίννεγκαν ως αγρύπνια ολόκληρης και σούμπιτης μιας οικογένειας με τή δικαιολογία κιόλας δήθεν ότι η (ιρλανδική that is) μπαλάντα που ασχολείται με τόν φίννεγκαν και τήν οποία ήξερε ας πούμε ο τζόϋς (και δεν πα’ κι η μπαλάντα ακόμα να ’χει τόν φίννεγκαν στον ενικό) μιλάει δήθεν για ένα ολόκληρο σόϊ : όμως στη συγκεκριμμένη μπαλάντα (που τώρα πήρα δλδ να τή διαβάσω) στην ξαγρύπνια για τόν φίννεγκαν, από συγγενείς παίρνει μέρος μονάχα η χήρα του, και οι υπόλοιποι είναι ένα λεφούσι φίλοι τού μεταστάντος ( : καλά, ή δεν ξέρουμε να διαβάζουμε ή νομίζουμε ότι οι άλλοι δεν ξέρουν; δυστυχώς δεν προέχει εδώ κατά τή γνώμη μου πάντως παρά μια τραγική αρλουμποβαλκανιοειδής επιθυμία να κάνουμε απλώς μια ψωροκωσταινοκαθυστερημένη επίδειξη γνώσεων κι όποιον πάρει ο χάρος (ή ο φίννεγκαν), μ’ άλλα λόγια δηλαδή τά συνήθη)

   και να πω βέβαια ότι αναγνωρίζω πως δεν υπάρχει μεγαλύτερη ειρωνεία απ’ τό να γράφω πρώτη φορά εδώ ουσιαστικώς για τόν τζόϋς και να παίρνω αφορμή από μια μαλακία κι ένα απόστροφο

   δεν εισηγούμαι επουδενί βέβαια ότι δεν θα ’πρεπε να εκδοθεί η μετάφραση – θεός φυλάξοι : (εγώ που δεν βρίσκω άνθρωπο να μού εκδόσει τά ανέκδοτα δεν θα γκρίνιαζα ποτέ για άνθρωπο που βρίσκει άνθρωπο να τού εκδόσει τά ανέκδοτα) : άλλωστε μια μετάφραση τού φίννεγκαν θα προκαλούσε ούτως ή άλλως αντιρρήσεις (και συζητήσεις) και πιστεύω ότι μερικά έργα καλύτερα να τά ’χουμε στα ελληνικά έστω και με κατά λέξη σχολικές αποδόσεις : έχουμε άλλωστε μέλλον : μπορεί ο μέλλων επαρκέστερος μεταφραστής να μάθει τόν φίννεγκαν απ’ αυτή τή μετάφραση – και στην ενγένει μας απαιδευσία μπορείς να περιμένεις και τά χειρότερα, ακόμα και να μάθει ένα παιδί φανατικό για γράμματα τόν φίννεγκαν από τούτο τό ποστ –

   μέχρι να διαβάσω τή μετάφραση πάντως, αλλά και αφού τή διαβάσω πολύ φοβάμαι, οφείλω να πω ότι τό όνομα τού μεταφραστή είναι τό καλύτερο κομμάτι τής μετάφρασης – δηλαδή μόνο ως τζοϋσικό αστείο θα μπορούσε να τό πάρει κανείς – και πιστεύω ότι ο τζόϋς θα ’λεγε, ευθύς εξ αρχής, ότι η μετάφραση είναι ανελευθέρως εβλαβέστατη – αλλά αυτό με τό οποίο δεν θα καταδεχότανε να κάνει ούτε ένα αστείο θα ήτανε η καριέρα τού μεταφραστή στην τηλεόραση – όμως στη χώρα τής μαφίας τής κλίκας και τής μαλακίας αν ο μεταφραστής δεν είχε δημιουργήσει τίς γνωριμίες του δεν θα ’βρισκε και άνθρωπο να τού εκδόσει τή μετάφραση, όπερ και έδει δείξαι – για να μην πούμε και για ικαροδαίδαλους να τού επιδαψιλευσοδαιδαλογράψουν κριτική πριν ακόμα βγει τό βιβλίο

   όλ’ αυτά πέραν τού ότι δεν μού είναι ο άνθρωπος (ο ανεβλαβής) ιδιαιτέρως αντιπαθής –

   και για να τελειώσω όπως άρχισα, παραφράζοντας – τί ’ναι καλέ τούτο τό ποστ είπε η μάνα μου και τί λέει; – bullshit είπα γω και πολύ χαρωπά : συνεχίζω τώρα τίς διακοπές μου

.

.

.

.

.

* παραπέμπει : όπως ας πούμε εδώ τό yes στα σοβαρά, κι εδώ στ’ αστεία

σχολαστικισμοί, διαβάσματα : για διαβάσματα στο πρωτότυπο : τζόϋς «finnegans wake» | η μπαλάντα «finnegan’s wake» | τζόϋς «ulysses» | λώρενς στερν «tristram shandy» | δάντης «vita nuova» | bruno «περί άπειρων κόσμων» | τζαίην ώστιν (juvenilia) «the mystery : an unfinished comedy»

επιλογή βιβλίων, βλογ, και άρθρων : δάντης «νέα ζωή» στα ελληνικά, μετάφραση νίκος κούρκουλος | «τά ελληνικά τού τζαίημς τζόϋς», μαντώ αραβαντινού | τζόϋς «τό πορτραίτο τού καλλιτέχνη», μετάφραση άρη μπερλή | μια μελέτη για τή «διαλεκτική τού διαφωτισμού» τών αντόρνο και χορκχάϊμερ : προς τή μέση τού κειμένου, για τόν (ομηρικό) οδυσσέα | ένα βιβλίο για τά «λάθη τού τζόϋς» : joyces mistakes, problems of intention, irony, and interpretation | flashpoint, ένα βλογ με κατάλογο έργων για τόν φίννεγκαν | ένα άρθρο για τόν «οδυσσέα υπερτιμημένο» | stella steyn, έργα ζωγραφικής για τόν φίννεγκαν

περί τής επερχόμενης μετάφρασης : ιούνιος 2012, για τήν επερχόμενη μετάφραση, στο «ποιείν» | φεβρουάριος 2012, αναγγελία τής επερχόμενης μετάφρασης από τό «βήμα» | μάρτιος 2012, βλογ ίκαρου μπαμπασάκη, αποσπάσματα τής επερχόμενης μετάφρασης + επεξηγήσεις τίτλου μετά πλήθους φιλολογικών παρφερναλίων |

.

.

.

      

.

.

.

.

.

 

η τεχνολογία (μας) και η αυταρχία (της)

.

.

     

.

   ήταν μια εποχή που διάβαζα κάτι αγαπημένους γερμανούς φιλόσοφους, και τότε έζησα για τά καλά αυτό που πιστεύω ότι ζουν πάντα όλοι όταν διαβάζουν τά πράγματα που τούς εκφράζουν : η έκπληξη και η χαρά δεν είναι δηλαδή στο ότι μαθαίνεις ακριβώς άγνωστα πράγματα αλλά στο ότι τά αναγνωρίζεις : στο ότι βλέπεις να διατυπώνονται με άγνωστο μεν αλλά τήν ίδια στιγμή με (ανοίκεια!) οικείο τρόπο αυτά που ναι μεν τά ξέρεις αλλά δεν μπορούσες με τίποτα να τά πεις τόσο καλά τού λόγου σου

.

    

.

   κάπου εκεί λοιπόν είχα πέσει σε μια πρόταση τού max horkheimer που έλεγε περίπου (βαριέμαι τώρα να ψάξω να τήν ξαναβρώ, αλλά τό νόημά της τό θυμάμαι) ότι : υπάρχει μια ιστορική στιγμή κατά τήν οποία διαφοροποιείται για τά καλά η σχέση τού ανθρώπου με τήν τεχνολογία – και η στιγμή βασίζεται στη διαφορά χρόνου τόσο κατασκευής όσο και αφομοίωσης : έτσι εικονογραφείται ολοζώντανα η αλλοτρίωση τού ανθρώπου (που υποκύπτει (γιατί πάντα θα υποκύπτει)) στην τεχνολογία : τόν μεσαίωνα δηλαδή, αλλά και στην αρχαϊκή εποχή όπως και όλες τίς άλλες εποχές μέχρι τή σημερινή (και εννοούσε τή σημερινή δική του, αλλά αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για τή σημερινή δικιά μας) η πρόοδος τής τεχνολογίας ήταν κυριολεκτικά στα χέρια του, με τήν έννοια ότι οι αλλαγές προχωρούσαν μ’ έναν ρυθμό που ήταν κυριολεκτικά δικός του – στον ρυθμό δηλαδή τού χρόνου τής δικιάς του ζωής, και τού δικού του σώματος – : με άλλα λόγια κάθε εξέλιξη στις μηχανικές διευκολύνσεις και εφευρέσεις γινόταν, αν όχι στην κυριολεξία απ’ τόν ίδιον ή τόν γείτονά του, γινόταν πάντως με ρυθμούς που προλάβαινε να τούς ενσωματώσει στη ζωή του, και κυρίως να τούς καταλάβει. Από τήν εποχή τής βιομηχανικής επανάστασης και μετά όμως, οι αλλαγές γίνονται όλο και πιο γρήγορα, και κυρίως όλο και πιο απόμακρα, από κέντρα που δεν τά ελέγχει, που συνδέονται αμεσότατα με μια (αόρατη) εξουσία, και σε ρυθμούς που τόν τρομάζουν τόν αποξενώνουν και τόν εξουθενώνουν ταυτόχρονα : έτσι τό καινούργιο νόημα τής αλλοτρίωσης (στην νεωτερικότερη νεωτερικότητα) έχει κυρίως τήν έννοια ότι όχι μόνο η ίδια η δουλειά που κάνει κανείς τού είναι ακατανόητη, αλλά και τό προϊόν τής εργασίας του τού επιβάλλεται χωρίς ο ίδιος να τό έχει επιζητήσει και χωρίς πια να τό καταλαβαίνει – πρέπει απλώς να τό καταναλώσει…

   τό είπα με πολύ περισσότερα λόγια εννοείται, η διατύπωση τού χορκχάϊμερ φυσικά ήταν λιτή ως συνήθως – μέ τήν ίδια δικιά μου πολυλογία λοιπόν ας μού επιτραπεί να προσθέσω ότι η χαρά που παίρνουμε από τήν κατανάλωση νομίζω ότι ταυτίζεται σ’ αυτήν τήν περίπτωση με μια μορφή απώθησης που θα έλεγε και η (σοβαροφανής) ψυχανάλυση – μ’ άλλα λόγια ο σύγχρονος άνθρωπος κρύβει – καταναλώνοντας ασύστολα προϊόντα τά οποία τού πέφτουν στο κεφάλι αλλεπάλληλα και χωρίς να προλάβει να καταλάβει όχι μόνο αν πράγματι τά χρειάζεται τά θέλει και τά επιζητεί ή όχι, αλλά και πώς δουλεύουνε – κρύβει λοιπόν πίσω από τή μανία τής ευθυγράμμισής του με τήν τεχνολογία, μια δυσαρέσκεια για τήν αυταρχικότητα με τήν οποία αυτή η ίδια η τεχνολογία έχει εισβάλλει στη ζωή του

   και τήν οποία (τεχνολογία, όχι δυσαρέσκεια) προσπαθούμε εξάλλου να τήν εκμεταλλευτούμε κι εμείς όσο μπορούμε – αυτό κάνουμε ας πούμε με τό ίντερνετ τά κινητά μας και τά λοιπά παραφερνάλια για τά οποία είμαστε τόσο περήφανοι που (μπορούμε να) αγοράζουμε και να έχουμε (με κρυφή κι ανομολόγητη ικανοποίηση που ανήκουμε σ’ αυτούς που μπορούν – τό φάσμα ενός άθλιου κόσμου φτώχειας δυο βήματα παραπέρα στον συρρικνωμένο πλέον πλανήτη μας (συρρικνωμένον ακριβώς μέσω τής τεχνολογίας – τή φτώχεια του τή μυρίζουμε πια μέσω γιουτούμπ ας πούμε) αυτό τό φάσμα λειτουργεί στην περίπτωσή μας όπως ακριβώς διείδε κείνος ο άθλιος ο φρόϋντ να λειτουργεί η τελετή ταφής για τούς επιζώντας συγγενείς τού νεκρού : με μια υπόγεια και ανομολόγητη αίσθηση ανακούφισης που αυτοί είναι ακόμα ζωντανοί –)

   η ειλικρινής ελπίδα μας στην καλύτερη περίπτωση είναι ότι εμείς θα καταφέρουμε παρόλα αυτά να επέμβουμε στην τεχνολογία και να τή χρησιμοποιήσουμε, να τή φέρουμε στα μέτρα τής αντιεξουσιαστικής (ας πούμε) ιδεολογίας μας, και να ανατρέψουμε κάποτε εκ τών έσω τόν ενσωματωμένο της αυταρχισμό : και αυτό κάνουμε με τά βλογ μας (ελπίζουμε) (και με διάφορα άλλα πράγματα και μέσα επίσης, που τά χρησιμοποιούμε πιστεύοντας ότι θα εκμεταλλευτούμε τίς αντιφάσεις τους) : πιστεύουμε έτσι ακράδαντα ότι θα μεταλλάξουμε τήν αλλοτρίωση που μάς έχει επιβληθεί, σαν δικτατορική εντολή, σχετικά με τήν αναγκαστική τους χρήση – θα τήν μεταλλάξουμε σε κάτι δημιουργικό, απελευθερωτικό, ανατρεπτικά ωραίο, αντίστοιχο τής αιώνιας ζωής με τήν ελπίδα τής οποίας συμμετείχαν στην κηδεία οι παραπάνω συγγενείς τού ανωτέρω νεκρού : τά ίδια όπλα εξάλλου έχει λίγο–πολύ και η τέχνη – είναι περιορισμένης φαντασίας τό οπλοστάσιο τού πλανήτη, δεν μπορούμε να κάνουμε επ’ αυτού τίποτα

   θέλω να πω πως προσωπικά πάντως (είμαι στην περίπτωση αυτή, δεν ξέρω γιατί, βλακωδώς αισιόδοξη) ελπίζω ότι θα είμαστε μακροπρόθεσμα αποτελεσματικοί. Για να φέρω μια μικρή αναλογία που είναι σχετική με τό μέσο που χρησιμοποιώ εγώ αυτή τή στιγμή γράφοντας κι εσείς διαβάζοντας, τό πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε με τήν τεχνολογική ανακάλυψη τού γουτεμβέργιου, ήταν ένα βιβλίο θρησκευτικό (η βίβλος), όμως στη συνέχεια ούτε ο γουτεμβέργιος ούτε οι άρχοντες τής εποχής, και όλων τών εποχών που ακολούθησαν, μπόρεσαν να εμποδίσουν τά βιβλία τού έρασμου, τού τζορντάνο μπρούνο, και εντέλει και τού χορκχάϊμερ με τόν οποίο ξεκίνησα τήν ανάρτηση, να εκδοθούν

   (άλλο αν τόν μπρούνο τόν κάψαν στην πυρά τόν ίδιο : ο φρόϋντ είχε τήν πολυτέλεια να αναφωνήσει με (ειλικρινή) ανακούφιση «τώρα καίνε τά βιβλία μου, κάποτε θα μέ καίγαν τόν ίδιο», και κάποιοι άλλοι σαν τόν χορκχάϊμερ τή γλίτωσαν στην αμερική)

.

    

.

   συνεπώς διαπνεόμαστε από μια σχετική αλαζονεία, μόνο που πολλές φορές πέφτουμε και θύμα της : προσωπικά μέ συνεφέρνουν, και μέ κάνουν να επανέλθω στην υγιή μου δυσφορία και να νιώσω στην κυριολεξία σα μαλάκας, οι περιπτώσεις (που εσχάτως, δεν ξέρω γιατί, πληθαίνουνε) σαν κι αυτήν :

.

     

.

   με λίγα λόγια – και περιληπτικά :

   τίς προάλλες είδα, σχετικά με τήν (πολύ βολική) σελίδα τού i–google, αυτό :

.

     

.

   πέρσι, παρόλες τίς – επί παγκοσμίου επιπέδου – διαμαρτυρίες  εξαφάνισαν και τόν ίδιον τόν google reader :

.

.

   ήταν φανερό ότι επιχείρησαν να μάς χειραγωγήσουν για να πάμε στην καινούργια σελίδα τού google+ (η οποία θα εξυπηρετούσε τήν αντιπαλότητα τού google με τό facebook, μια αντιπαλότητα μεταξύ εταιρειών δηλαδή, τής οποίας θύμα θα έπεφτε επομένως τό κέφι μας, η συνήθειά μας, αλλά και ο κόπος εν πάση περιπτώσει που είχαμε κάνει για να οργανώσουμε τίς «φιλίες» και τίς συζητήσεις μας (τουτέστιν τά  «σχόλια») στον ρήντερ : όλ’ αυτά, με μια απροσχημάτιστη κυνικότητα εκ μέρους τών εταιρειών που μάς εξυπηρετούν, χαρακτηρίζονταν υπογείως άνευ σημασίας και για πέταμα : συμβολικά για πέταμα είναι τό ίδιο τό άτομο που χρησιμοποιεί τήν οποιαδήποτε υπηρεσία τίθεται ελεήμων στη διάθεσή του)

   (μια μορφή αντίστασης σ’ αυτό θα ήταν να μην πάει καμιά μας να γραφτεί στον google+ πράγμα τό οποίο φυσικά δεν έγινε : αυτό κατά τή γνώμη μου δείχνει ότι είμαστε κατώτεροι τής τεχνολογικής προόδου, δηλαδή δεν προοδεύει παράλληλα και η ετοιμότητά μας να τήν αμφισβητούμε δημιουργικά και με φαντασία – και με θυμό επομένως άμα χρειαστεί)

.

.

   στη συνέχεια – περίπου δηλαδή ταυτόχρονα – άλλαξαν και τή μορφή (δηλαδή τήν όλη λειτουργία) τού youtube : εδώ υπόκυψα κι εγώ (ενόψει – δικαιολογήθηκα (στην εαυτή μου) – τού ότι θέλω κάποτε να κάνω ενεργό τό «κανάλι μου», δηλαδή να «ανεβάσω» δικά μου βίντεα (προς τό παρόν έχω μόνο «άλλων που βρίσκω ωραία ή χρήσιμα» (τά περίφημα αγαπημένα…)))

   έτσι, χωρίς να μέ ρωτήσουν, περιορίστηκε η δυνατότητα που είχα να καθορίζω τή μορφή – και τό πράγμα έχει πάρει τώρα μια μορφή κυριολεκτικά άλλη –

.

     

.

   χάθηκαν επίσης και εδώ τά σχόλια, ο πίνακας συνδρομών μου, και η «αλληλογραφία» μου, και άλλαξε και η εσωτερική λειτουργία τής σελίδας : ώστε αντί να βλέπω εγώ κι εσείς απ’ τή σελίδα μου τά βίντεα, πάω στη γενική σελίδα τού youtube που είναι και κακάσχημη (οι αλλαγές έγιναν σ’ αυτήν από πιο πριν – χάσαμε κι από κει τίς συνήθειές μας, αλλά ας πούμε ότι θα συνηθίσουμε τίς καινούργιες – και ας πούμε επίσης ότι η γενική σελίδα τού γιουτούμπ ανήκει στο γιουτούμπ περισσότερο απ’ όσο η προσωπική δική μας ( : η άνεση όμως με τή οποία επιβάλλονται οι αλλαγές και στη δική μας, υπογραμμίζει και πάλι τό ανωτέρω συμβολικό : ότι ο προσωπικός μας μόχθος, οι προσωπικές μας επιλογές και τό προσωπικό μας γούστο δεν μετράει, είναι ένα τίποτα, και να λέμε κι ευχαριστώ για τίς υπηρεσίες που μάς διατίθενται από τήν εταιρεία))

.

   

  

  

.

   κι έρχομαι τώρα στα εδώ (τά πιο εδώ) : εσχάτως εξαφανίστηκε από τήν wordpress και η vodpod (στα widget και συνεπώς και στο sidebar). Η εταιρεία αυτή τήν οποία (χωρίς να μάς ρωτήσει (αλλά αυτό εμπίπτει στις εκπλήξεις και τά «δωράκια» που μάς κάνει κατά καιρούς η καλή μας γουώρντπρες)) έβαλε μια ωραία ημέρα σαν δυνατότητα στα γουίτζετ – ώστε, όσοι θέλαμε, να τήν υιοθετήσουμε και να ’χουμε στην στήλη δεξιά μια σειρά από βίδεα επιλεγμένα από μάς να τά βλέπει όποιος θέλει – τήν βοντπόντ λοιπόν, τήν οποία και εγώ υιοθέτησα ενθουσιωδώς, καταναλώνοντας χρόνο και κόπο να φτιάξω μια δισκοθήκη τήν οποία ονόμασα petitcreiu (όσοι μέ παρακολουθούν ξέρουν ότι είναι τό όνομα από τό αγαπημένο σκυλάκι στον «τριστάνο και τήν ιζόλδη» τού μεσαιωνικού γοδεφρείδου), η εταιρεία αυτή λοιπόν, μετά τήν πρώτη αρχή κατά τήν οποία λειτούργησε σχετικά άψογα – και μπορούσα επομένως να κάνω edit στα βίντεα και να γράφω και τά σχόλιά μου δίπλα τους – άρχισε σύντομα να κάνει κι αυτή αλλαγές – εκεί έστειλα ένα γράμμα φωτογραφίζοντας και τίς δυσκολίες :

.

.

και διατυπώνοντας και τίς απορίες που προέκυψαν, στο οποίο γράμμα πήρα (από τόν τότε υπεύθυνο τής βοντπόντ) μια απολύτως ασαφή και καθόλου ικανοποιητική απάντηση : στην πράξη αυτό που κατάλαβα ήταν ότι έπαψα να μπορώ να κάνω έδιτ στα βίδεα (τό μόνο που μπορούσα ήταν απλώς να τά ανεβάζω) – και αυτό ήδη μέ είχε εκνευρίσει αρκετά – αλλά τουλάχιστον εξακολουθούσε να υπάρχει η συλλογή

   στη συνέχεια (προσφάτως) η συλλογή όμως υπέστη μια κακοήθη οβιδιακή μεταμόρφωση : άλλαξε όνομα και μορφή, έπαψε να είναι vodpod, έγινε lockerz, και τά σχόλια (μου) εξαφανίστηκαν εντελώς

   ώσπου μία μέρα (προσφατότερα) ούτε η συλλογή πια (στο παρόν βλογ, αλλά, απ’ ό,τι είδα, και στα άλλα βλογ) υπήρχε : εξαφανίστηκε δηλαδή εντελώς από τή διπλανή στήλη, κι όταν πήγα στα γουίτζετ είδα ότι όσο σιωπηρώς είχε κάποτε εκεί εμφανιστεί, εξίσου σιωπηρώς τώρα είχε εξαφανιστεί (η δυνατότητα χρήσης τού vodpod)

   έγραψα λοιπόν στην γουώρντπρες ρωτώντας την για τήν εξαφάνιση (και μάλιστα ήμουνα τόσο τσαντισμένη που έγραψα τήν εξαφάνιση στα αγγλικά με δύο διαφορετικούς τρόπους) – και η απάντηση ήτανε :

.

  

.

   ωραία : τί να πεις τώρα; ότι αφού (όπως καταλαβαίνω εγώ με τά ελάχιστα αγγλικά μου – ομολογώ πάντως ότι αυτό τό has had quite a few issues… εμένα μού φαίνεται αφενός αρκετά αφηρημμένο και αφετέρου αρκετά διπλωματικό και δίσημο) (και τό ερμηνεύω : ) «μετά τήν αγορά από τό lockerz η vodpod έμεινε με λίγους χρήστες» (απορίας άξιον γιατί, όμως : μέχρι τώρα είχε πολλούς : η εξαγορά από τή lockerz τούς έφερε όλους (δηλαδή τούς περισσότερους…) στο facebook;) «πήραν τή δύσκολη απόφαση κι αυτοί να καταργήσουν τή βοντπόντ και να τή βγάλουν ως δυνατότητα από τά γουίτζετ» ( : to avoid further issues, we have made the hard decision to disable vodpod embeds and remove the widget)

   εμάς όμως δεν μάς έκριναν άξιους – δε λέω να μάς ρωτήσουν, αυτή θα ήταν απίστευτα παράλογη απαίτηση – ούτε καν να μάς ενημερώσουν πάντως για τή δύσκολη απόφαση που θα παίρνανε

   να υποθέσω δηλαδή (θεός φυλάξοι!) ότι μεθαύριο μπορεί να πάρουν και τήν απόφαση να κλείσουν μερικά «θέματα» που έχουν «πιο λίγους» οπαδούς, ώστε μια ωραία ημέρα θα ανοίξουμε τό βλογ μας και θα τό βρούμε αλαμπουρνέζικο; (ύστερα από μια δύσκολη απόφαση όμως;)

   και αυτό σημαίνει ότι οι λίγοι (few) είναι κανείς και τίποτα τότε; και επειδή μ’ αρέσει εμένα όλα να τά πηγαίνω στα πολιτικά, δεν μεταφράζεται αυτό σ’ εκείνο τό (όντως αυτονόητο για μια μεριά τής κοινής γνώμης) ότι πλειοψηφία ίσον όλοι, και μειοψηφία ίσον κανείς και τίποτα; Ταιριάζει αυτό όμως σαν νοοτροπία σ’ ένα νεανικό επιχειρηματικό σχήμα, τού οποίου ο ιδρυτής έχει προσωπικό βλογ με παιχνιδιάρικες φωτογραφίες; πρέπει να είμαι εγώ ευχαριστημένη που δεν χάθηκε τελείως η συλλογή και πήρε αυτό τό μιζεριασμένο σχήμα (τό οποίο δυσκολεύομαι εξάλλου και να τό βρω – οι δε άλλοι δεν μπορούν να τό βρούνε με τίποτα; (αλλά και να τό βρούνε, τί να τό κάνουνε έτσι που έγινε;)) :

.

.

   επισημαίνω πάντως (και θα επιμένω με μονομανία σ’ αυτό) ότι όταν πλειοψηφία ίσον όλοι, και μειοψηφία ίσον κανείς τότε πηγαίνουμε από φιλοσοφικής (άμα και πολιτικής) απόψεως σε επικίνδυνα νερά. Δεν θα ’πρεπε να ’ναι τά νερά τής γουώρντπρες αυτά. Η γουώρντπρες, ως εταιρεία νεανική και δη αμερικάνικη, που σημαίνει ότι κουβαλάει ένα ευχάριστο ήθος αμφισβήτησης μαζί της, οφείλει κατά τή γνώμη μου να σέβεται τόσο τούς πολλούς που τήν εμπιστεύονται όσο και τούς λίγους, που τήν εμπιστεύονται επίσης

   θυμίζω εξάλλου ότι οι λίγοι (για να ’μαστε ακριβολογότεροι : οι ελάχιστοι) έχουν δικαιωθεί όχι μόνο από τήν ιστορία αλλά και από τήν τέχνη – η πιο γνωστή τους δικαίωση είναι αυτή που πυροδοτήθηκε με τήν επίμονη αναφορά από τόν σταντάλ στους happy few τού σαίξπηρ («εμείς οι ελάχιστοι, οι ευτυχείς ελάχιστοι», όπως εμψύχωσε στον «ερρίκο τόν 5^ο» ο βασιλιάς τούς λίγους που τόν ακολούθησαν, και νίκησαν μαζί του στη μάχη τού αζινκούρ…)

   εγώ έγραψα πάντως και στη lockerz μήπως και καταλάβω τίποτα περισσότερο – αλλά η (ευγενική οπωσδήποτε, και πάλι) απάντηση που πήρα :

.

  

.

μέ άφησε απλώς να καταλάβω ότι ή δεν επικοινωνούν (οι εταιρείες) μεταξύ τους, ή έχουν χωρίσει εντελώς πια τά τσανάκια τους, και η λόκερτζ αποβλέπει μόνο στους «πολλούς» τού facebook. Εγώ με τό φατσόμπουκο από τήν άλλη δεν επικοινωνώ, κι έτσι τό μόνο που μού μένει είναι να προσπαθήσω να μεταφέρω με τόν καιρό τήν βοντποδική συλλογή μου από βίντεα στο «κανάλι μου» τώρα τού γιουτούμπ

   με λίγα λόγια δεν έδωσα συνέχεια σε καμιά από τίς δυο αλληλογραφίες, και προτίμησα να κάνω αντ’ αυτού αυτό τό ποστ. Πάντως να προσθέσω εν κατακλείδι ότι μ’ αυτά, όταν συμβαίνουν, αισθάνομαι τελείως ηλίθια : νιώθω ένα απλό όργανο σε χέρια επαϊόντων τεχνοκρατών που μ’ έχουν γραμμένη – με τόν ίδιο τρόπο που αισθάνομαι να μ’ έχει γραμμένη και κάθε άλλος που έχει εξουσία, σχέση με κόμματα εφημερίδες και τηλεοράσεις, σ’ αυτόν τόν τόπο : εμείς οι few, οι unhappy few, να περιμένουμε να κερδίσουμε κάποτε μέσω ελαχιστότατων χάκερ και τεχνογνωστών αφοσιωμένων στον ανθρώπινο κόπο, και στους κόπους μας, κάποια (ονειρική) μάχη;

αυτά για σήμερα

.

.

(ακολουθούν (για να μάς φτιάξει τό κέφι) μερικά βίδεα που θα έβαζα στο βοντπόντ μου, αν τό είχα ακόμα)

.

παύλου αγγλικά :

.

.

τό κοσμοφλασάκι (! flashmob) που οργάνωσε μια ισπανική τράπεζα (τουλάχιστον οι τράπεζες εκεί έχουνε χιούμορ, ξέρουνε και τόν μπετόβεν) :

.

.

και για να γελάσουμε, μ’ όλη τή ζέστη, λίγο περισσότερο :

.

.

(αυτό τό βρήκα εδώ)

.

.

.

.

.

.